به گزارش شبکه تلویزیونی اقتصاد ایران، «سرنوشت برجام و لغو تحریم ها» و « فروش ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در سال ۱۴۰۰» دو محور کلیدی و اصلی سوالات خبرنگاران در نشست خبری روز گذشته رئیس جمهور بود و ۵ سوال به موضوع فروش نفت در لایحه بودجه سال آینده اختصاص داشت. سوالاتی در این زمینه و محور که چگونه دولت می تواند باوجود تحریم ها ۲ میلیون ۳۰۰ هزار بشکه نفت بفروشد؟ آیا نگاه امیدوارانه دولت به حضور بایدن رئیس جمهور آمریکا و لغو تحریم ها باعث شده دولت عدد ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه فروش نفت را در بودجه در نظر بگیرد؟ و اینکه آیا دولت بودجه را براساس واقعیت ها تدوین کرده یا نگاه انتزاعی داشته است؟ سوالاتی که رئیس جمهور باوجو تکرارهای پی در پی و مطرح شدن به شکل های مختلف حسن روحانی به آن ها پاسخ داد و جمع بندی گفته هایش اینگونه بود:« بودجه‌ای که دولت به مجلس ارایه می کند، برای کسب مجوز است، یعنی از مجلس می‌خواهد اجازه بگیرد برای اینکه ۲ میلیون و ۳۰۰ الی ۵۰۰ هزار بشکه نفت بفروشد، بر مبنای تحلیل بودجه نمی‌نویسیم، بر مبنای واقعیات بودجه می‌نویسم و بر مبنای اینکه صادرات نفت پارسال چقدر بوده امسال چقدر است. پارسال چه کار می‌کردیم امسال چه کار می‌کنیم. راه‌حل‌هایی که امسال داریم و پارسال نداشتیم. البته همه چیز را نمی‌توانیم پشت بلندگو توضیح دهیم که چه اقداماتی می کنیم. اصلاً حتی تحریم هم برداشته نشود و انجام نشود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت می‌فروشیم و مبنای ما این است. ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در بازار بین‌المللی و داخلی می‌فروشیم قطعی است. ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه که می‌گویم بر مبنای توان فعلی مان است اگر توان ما ۲ میلیون ۸۰۰ هزار بشکه بود در بودجه ۲٫۸۰۰ می‌نوشتیم. نه بر مبنای اینکه برجام چه می‌شود. ۲ میلیون و ۳۰۰ بر مبنای این است که وزارت نفت به من می‌گوید که در ماه‌های اولیه سال اگر بخواهم تولید کنم و چاه‌ها را فعال کنم ۲ میلیون و ۳۰۰ می‌توانم صادر کنم. اگر وزیر نفت به من بگوید ۲ میلیون و۵۰۰ می‌نوشتم ۲ میلیون و۵۰۰ نه ۲ میلیون و ۳۰۰ بنابراین تحلیلی بحث نمی‌کنیم.» او همچنین گفت:« اما اینکه برای دولت بعد مشکل درست کردیم یا نه این تفکر کاملاً از ذهن پاک کنیم من آدمی نیستم که در نظام نبودم و ۷ سال آمدم و می‌خواهم حکومت کنم و بعد هم بروم یک جایی بروم و مرتب مصاحبه کنم . آدم اینجوری نیستم از اول نظام بودم، همیشه مسئولیت داشتم از روز اول که انقلاب و نهضت شروع شده از سال ۴۱ در نهضت بودم و بعد از انقلاب هم همیشه مسئول بودم. بنابراین به فکر این نیستم که این دولت یا آن دولت. برای من نظام و کشور مطرح است. ۲٫۳۰۰ بر مبنای واقعیتی است که جلسات متعدد بحث کردیم و دولت تصویب کرده این را با کسی شوخی نمی‌کنیم. اگر تحریم برداشته شود صادرات نفت ما ۲٫۳۰۰ نیست، صادرات ما ۲٫۸۰۰، ۲٫۹۰۰ خواهد بود، اصلا ۲٫۳۰۰ نیست، اگر تحریم‌ها برداشته شود، همان حقی که در اپک قبلاً داشتیم یعنی هر مقداری که ۹۵ می‌فروختیم دو مرتبه همان قدر نفت را می‌فروشیم. ۶ ماهه دوم ۹۵ چقدر نفت می‌فروختیم حالا همانقدر می‌فروشیم بنابراین بر مبنای تحلیل نیست بر مبنای محاسبه دقیق و واقعی است.»
اما رئیس جمهور در شرایطی این پاسخ ها را به سوالات خبرنگاران داد که در چند روز گذشته ( بعد از ارائه لایحه بودجه) تعدادی از نمایندگان مجلس و کارشناسان به خصوص نمایندگان منتقد و اصولگرای مجلس تحقق درآمدهای نفتی در لایحه بودجه را غیرممکن می دانند. محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس به مهر گفته است:« اعداد پیش بینی شده در لایحه بودجه ۱۴۰۰ برای فروش نفت غیر واقعی بوده و متناسب با عملکرد دولت در سال ۹۹ نیست و عملاً باز هم در بودجه بیش برآورد صورت گرفته است. نسبت به فروش نفت باید بازنگری صورت گیرد و به دلیل اینکه اساساً باید نفت را از بودجه عمومی حذف کنیم و به درآمدهای پایدار غیر نفتی متکی شویم حتی اگر فروش نفت در سال آینده نیز به اندازه قبل شود درآمدهای آن نباید در بودجه بیاید.» او همچنین در گفت و گو با خبرگزاری تسنیم گفته لایحه بودجه به شکل کنونی باید تغییرات زیادی پیدا کند و ممکن است کلیات آن رد شود.
علاوه بر این مرکزپژوهش های مجلس شورای اسلامی هم در گزارشی نوشته است:« حتی اگر بودجه سال آینده بر مبنای صادرات روزانه ۲میلیون بشکه نفت در روز هم بسته شود، با فرض شرایط غیرتحریمی، بعید است ایران بتواند این میزان نفت صادر کند، زیرا میزان ظرفیت تولید مخازن نفتی جوابگو نیست.»
اما آیا دولت توان فروش ۲ میلیون ۳۰۰ هزار بشکه نفت را ندارد؟ روز گذشته بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران در پاسخ به این سوال در جمع خبرنگاران گفت:« به‌عنوان وزیر هرگز کاری را که نمی‌توانم انجام دهم نمی‌گویم؛ صادرات ۲.۳میلیون بشکه عملی است و بازار آن هم وجود دارد. قیمت نفت هم نخواهد افتاد. اوپک حساسیت و تعهد لازم را برای حفظ قیمت دارد و سازوکار لازم هم تعبیه شده است. برای افزایش تولید نفت از کسی اجازه نمی‌گیریم. هزینه‌ها در لایحه بودجه۱۴۰۰ نسبت به میزان تحقق درآمدهای نفتی تعیین شده و انتقاد نمایندگان نسبت به میزان تعیین‌شده نیست؛ بلکه آنها نگران این موضوع هستند که درصورت برداشته نشدن تحریم‌ها دولت چه اقدامی می‌خواهد انجام دهد. در صورت برطرف‌نشدن تحریم‌ها به روند عادی، کار خود را طبق گذشته ادامه می‌دهیم، البته در لایحه بودجه سال۱۴۰۰ پیش‌بینی شده که اگر میزان فروش ۲.۳میلیون بشکه نفت در روز تحقق پیدا نکرد، چه کاری انجام دهیم. من در جلسه کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس حضور یافته و به سؤالات نمایندگان در این مورد پاسخ دادم و مبنای تعیین رقم ۲میلیون و ۳۰۰هزار بشکه نفت در روز را تشریح و اعلام کردم چه پیش‌نیازهایی وجود دارد و کل تولید و میزان مصرف داخلی و صادرات چقدر است.»
طبق آمارهای رسمی ایران تا پیش از خروج آمریکا از برجام روزانه بیش از ۳٫۵ میلیون بشکه نفت تولید و بیش از ۲ میلیون بشکه نفت صادر می کرد بنابراین رسیدن به صادرات بیش از ۲ میلیون بشکه ای در صورت برداشته شدن تحریم های آمریکا غیرقابل تصور نیست اما نکته مهمی که وجود دارد این است که به اعتقاد کارشناسان بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی در صورت رفع تحریم ها به یکباره نخواهد بود و در طول چند ماه امکان پذیر می شود. در طول دو سال گذشته و بعد از خروج آمریکا از برجام و افزایش تحریم ها درآمدهای نفتی کشور به شدت کاهش یافته است. دیروز رئیس جمهور در این باره گفت:« درآمد نفتی در سال ۱۳۹۰ ، ۱۱۹ میلیارد دلار بوده ولی در سال گذشته اگر آن ۱۰۰ تا را هم از ۱۱۹ میلیارد دلار برداریم، باز هم کمتر می‌شود لذا باید شرایط کشور را در نظر بگیریم.»
